Mantis karidesi, 23 metre/saniye hızla vurarak bin 500 Newton gücünde bir darbe oluşturabiliyor. Bu güç, kabukları parçalamak ve hatta akvaryum camlarını çatlatmak için yeterli. Ancak bu kadar güçlü bir darbe üreten bir canlının kendi vücudunun zarar görmemesi bilim insanlarını uzun süredir düşündürüyordu.
ŞOK DALGALARINA KARŞI GİZLİ MEKANİZMA
ABD’deki Northwestern Üniversitesi’nden Horacio Espinosa, bu inanılmaz direncin nedenini araştırırken mantis karidesinin saldırı pençesinde şok dalgalarını filtreleyen özel bir yapı olduğunu keşfetti.
“Bu karides, yüksek darbe gücüne rağmen kendini koruyacak bir mekanizmaya sahip olmalı,” diyen Espinosa, mantis karidesinin pençesinin sadece dayanıklı bir kalkan değil, aynı zamanda şok dalgalarını filtreleyen bir yapı olduğunu belirtti.
DARBE ANINDA ÖLÜMCÜL BALONCUKLAR OLUŞUYOR
Mantis karidesinin yumruğu sadece fiziksel bir darbe yaratmakla kalmaz. Hızlı hareket eden pençesi suyun yoğunluğunu düşürerek ‘kavitasyon balonları’ oluşturur. Bu baloncuklar aniden çöker ve büyük miktarda ısı, ışık ve ses enerjisi açığa çıkarır.
Bu olay hedefin kabuğunu çatlatırken, aynı zamanda mantis karidesinin kendi vücuduna da yüksek frekansta şok dalgaları gönderir. Ancak bu canlı, kendi oluşturduğu yıkıcı güçten zarar görmez.
ZIRHIN SIRRI ÇÖZÜLDÜ
Northwestern Üniversitesi’nden Nicolas Alderete liderliğindeki ekip, mantis karidesinin pençelerindeki zırhın yüksek frekansta darbeleri nasıl emdiğini anlamak için gelişmiş lazer teknikleri kullandı.
Araştırmacılar, pençedeki hidroksiapatit ve kitin liflerinin belirli bir dizilimle yerleştiğini keşfetti. Bu yapı, yüksek frekansta zararlı stres dalgalarını filtreleyen bir ‘fononik bant aralığı’ oluşturuyor.
Elde edilen sonuçlar, biyomimetik (doğadan ilham alan) yeni zırh ve darbe emici malzemelerin geliştirilmesine katkı sağlayabilir. Espinosa ve ekibi, bu zırhın su altında nasıl çalıştığını gözlemlemek ve gelecekte kullanılabilecek dayanıklı malzemeler üretmek için yeni deneyler yapmayı planlıyor.
