“`html

ABD Ekonomisinde Belirsizlikler ve İstihdam Verileri

Son dönemde açıklanan makroekonomik veriler, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki ekonomik büyümenin devam ettiğine dair iyimser bir atmosfer yaratmasına rağmen, en son gelen istihdam verisi ekonomik belirsizliklerin artmasına yol açtı.

Tarım dışı istihdam, Temmuz ayında yalnızca 73 bin kişilik bir artış gösterdi ve bu sayı beklentilerin altında kaldı. Ayrıca, işsizlik oranı %4,1’den %4,2’ye yükseldi.

Mayıs ve Haziran aylarına ait tarım dışı istihdam verileri de önemli ölçüde aşağı yönlü revize edildi. Örneğin, Haziran ayındaki artış önce 147 bin olarak açıklanmışken, sonrasında bu rakam 14 bine revize edildi.

Son iki ay için yapılan toplam revizyon ise 258 bin olarak belirlendi.

ABD Başkanı Donald Trump’ın uyguladığı ticaret politikaları ve gümrük vergileri konusundaki belirsizlikler, zayıf gelen istihdam verileriyle birleşince, ülke ekonomisi hakkında endişeleri artırdı.

Bunun yanı sıra, Trump’ın politikaları kısmen şirketlerin gelecekteki öngörülerini olumsuz yönde etkiliyor.

Beklentileri sarsan istihdam verileri, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) Eylül ayındaki toplantısında faiz oranlarını düşürme olasılığını artırdı. Para piyasalarında, Fed’in Eylül toplantısında faiz indirimine gitme ihtimali %80’e yükseldi.

Analistler, faiz indirim beklentilerinin artmasına rağmen ABD ekonomisinin zayıflamasıyla birlikte küresel piyasalarda risk algısının arttığını belirtiyor.

Trump, Temmuz ayına ait istihdam verisinin zayıf gelmesi üzerine, bu verileri hazırlayan yetkilinin görevden alınması talimatını verdi. Trump, “Bugünkü istihdam verileri Cumhuriyetçileri ve beni kötü göstermek için hileliydi” şeklinde bir yorumda bulundu. Bu durum, ABD kamu kurumlarının bağımsızlığına dair soru işaretlerini artırdı.

Fed Denetimden Sorumlu Başkan Yardımcısı Michelle Bowman ve Yönetim Kurulu Üyesi Christopher Waller, bu haftaki toplantıda iş gücü piyasasında artan kaygılara binaen faiz indirimine gideceklerini belirttiler.

Trump, Fed Başkanı Jerome Powell’ın faiz oranlarını düşürmemesi durumunda Federal Açık Piyasa Komitesi üyelerinin “kontrolü üstlenmesi” gerektiğini ifade etti. Bu açıklama, Fed’in bağımsızlığına dair endişelerin derinleşmesine yol açtı.

Ayrıca, ABD’nin Tedarik Yönetim Enstitüsü (ISM) tarafından açıklanan İmalat Sanayisi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) Temmuz ayında 48 seviyesine inerek sektörde daralmaya işaret etti.

Fed, Yönetim Kurulu Üyesi Adriana Kugler’in 8 Ağustos itibarıyla görevinden ayrılacağını duyurdu; Trump, Kugler’in Fed Başkanı Jerome Powell ile faiz oranları konusunda anlaşamadığını öne sürdü.

ABD yönetiminin korumacı ekonomik politikaları, küresel piyasalar üzerinde baskı yaratmaya devam ediyor. Trump, karşılıklılık esasına dayalı gümrük tarifelerinin oranlarında değişiklikler yaparak, %10 ile %41 arasında değişen oranlar uygulayacağını açıkladı. Ayrıca, Kanada’ya uygulanan gümrük vergisi oranını %25’ten %35’e çıkardı.

Öte yandan, eski Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev ile Trump arasındaki karşılıklı açıklamalar, iki ülke arasında nükleer bir çatışma olasılığına dair korkuları körükledi.

Bazı analistler, ABD’nin ticaret politikalarındaki belirsizliklerin ve olası nükleer tehditlerin piyasalardaki risk algısını artırabileceği konusunda uyarılarda bulunuyor.

Son gelişmelerle birlikte, Dow Jones endeksi %1,23, S&P 500 %1,60 ve Nasdaq endeksi %2,24 değer kaybetti. Ancak ABD endeks vadeli kontratları yeni güne pozitif bir başlangıç yaptı.

Yavaşlayan ABD ekonomisinin kredi büyümesine olumsuz etkisi, banka hisselerinde düşüşe neden oldu. Cuma günü JPMorgan Chase hisseleri %2’den fazla, Bank of America ve Wells Fargo hisseleri ise %3’ten fazla geriledi.

Fed’in faiz indirimlerine yönelik beklentilerin artmasıyla, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi %4,24’e düştü. Dolar endeksi, ABD ekonomisine yönelik endişelerle birlikte %0,4 azalarak 98’e geriledi. Altın ons fiyatı ise %0,1 düşüşle 3,360 dolardan işlem görüyor.

AVRUPA BORSALARI NEGATİF SEYİR GÖSTERDİ

ABD ile Avrupa arasındaki ticaret anlaşmasına rağmen, mevcut gümrük tarifelerinin şirketler üzerindeki olası etkilerine dair belirsizlik sürüyor. Anlaşma sonrasında, Avrupa Birliği’nin ABD’den enerji ithalatının 2,5 kat artması bekleniyor.

Trump’ın ilaç fiyatlarını düşürmeleri konusunda ilaç şirketlerine baskı yapması, Avrupa’daki ilaç şirketlerinin hisselerinde düşüşlere yol açtı.

Avro Bölgesi’nde Temmuz ayına ait Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yıllık %2 artarken, aylık olarak sabit kaldı. İmalat sanayi PMI ise Avro Bölgesi’nde 49,8, Almanya’da ise 49,1 seviyelerinde gerçekleşti.

Analistler, Avro Bölgesi’nde açıklanan enflasyon verilerinin Avrupa Merkez Bankası’nın (%2) hedefiyle uyum içinde olduğunu belirtiyor ve Bankanın faiz indirimlerinde aceleci davranmayabileceği öngörüsünde bulunuyor.

Bu hafta, İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) faiz kararı yatırımcıların odak noktası haline gelmiş durumda. Bankanın enflasyonla mücadelede yeterli ilerleme sağladığını göz önünde bulundurarak, politika faizinde bir indirim yapması bekleniyor.

BoE’nin açıklamalarının ardından, “Para politikasında kademeli bir yaklaşım benimsemek uygun olmaya devam ediyor” değerlendirmesi dikkat çekiyor ve beklenen indirimin ardından 2026 yılına kadar sabit kalması öngörülüyor.

Son gelişmelerle birlikte, İngiltere’deki FTSE 100 endeksi %0,7, Almanya DAX 40 endeksi %2,47, Fransa CAC 40 endeksi %2,91 ve İtalya FTSE MIB 30 endeksi %2,55 değer kaybetti. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar dalgalı bir seyirle başladı.

ASYA BORSALARI JAPONYA HARİÇ POZİTİF SEYREDİYOR

Asya borsaları, Fed’in Eylül ayındaki faiz indirimleriyle ilgili beklentilerin artmasının etkisiyle Japonya hariç pozitif bir seyir izliyor. Ancak, ABD ekonomisine dair kaygılar, Asya piyasalarında risk iştahını olumsuz etkiliyor.

Japonya, ticaret anlaşmasına karşın mevcut gümrük tarifelerinin etkisiyle satış ağırlıklı bir seyir gösteriyor ve Japon şirketlerinin bu yıl karlarının düşmesi beklentisi bulunuyor.

Analistler, şirketlerin daha önce ABD vergilerinden kaçınmak amacıyla önden yükleme yaptığını belirtirken, bu yöntemin geçici iyileşmelere yol açtığını ancak tarifelerin etkisinin ilerleyen günlerde daha belirgin hale geleceğini ifade ediyor.

Bu gelişmeler ışığında, Japonya borsasında Nikkei 225 endeksi %1,5 değer kaybederken, Hong Kong Hang Seng endeksi %0,5, Çin Şanghay bileşik endeksi %0,2 ve Güney Kore Kospi endeksi %0,9 artış gösterdi.

BORSA CUMA GÜNÜ YÜKSELİŞLE TAMAMLADI

Cuma günü Borsa İstanbul, BIST 100 endeksiyle %0,04 artış göstererek 10,746.98 puandan gün sona erdi. BIST 30 endeksine dayalı Ağustos vadeli kontrat ise normal seans kapanışının %0,1 altında, 12,191.00 puanla işlem gördü.

Dolar/TL, cuma günü yatay bir seyirle 40,6170’ten kapanırken, yeni haftanın başlangıcında %0,1 artışla 40,6750’den işlem görmekte. Analistler, Türkiye’de bugün enflasyon verilerinin, ABD’de ise fabrika siparişleri ile dayanıklı mal siparişlerinin takip edileceğini belirtiyorlar. Ayrıca, BIST 100 endeksinin 10,850 ve 10,950 seviyeleri direnç, 10,650 ve 10,550 seviyeleri ise destek konumunda.

AA Finans Enflasyon Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistler, Temmuz ayında Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) %2,34 artmasını bekliyor. Öte yandan, ekonomistlerin 2025 yılı sonu enflasyon beklentisi ise Temmuz ayı itibarıyla %30,32 olarak öngörülmektedir.

Bugün izlenecek önemli veriler şunlardır: